Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η σχετικά πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην υπόθεση C‑520/21, σε προδικαστικό ερώτημα που απέστειλε Πολωνικό Δικαστήριο ζητώντας να ερμηνευτεί η Οδηγία 93/13 για τις καταχρηστικές ρήτρες.
Σημειώνουμε κατ αρχάς ότι υπάρχει πλούσια και δεσμευτική νομολογία του ΔΕΕ για την οδηγία αυτή, τόσο για την εφαρμογή της αλλά και για τα αποτελέσματα κήρυξης μιας σύμβασης άκυρης λόγω ύπαρξης καταχρηστικών ρητρών. Διευκρινίζουμε ότι η Οδηγία δεν ρυθμίζει ρητώς τις συνέπειες αυτής της ακυρότητας , οι οποίες επαφίονται στα κράτη μέλη να καθοριστούν φτάνει να είναι συμβατοί με το δίκαιο της Ένωσης και τους σκοπούς που επιδιώκει η Οδηγία.
Η απόφαση μεταξύ άλλων αφορούσε το θέμα εάν ο επαγγελματίας (εν προκειμένω η τράπεζα), έχει δικαίωμα να ζητήσει από καταναλωτή αποζημίωση, πέραν της επιστροφής του κεφαλαίου που του χορήγησε, σε περίπτωση ακύρωσης σύμβασης λόγω ύπαρξης καταχρηστικών ρητρών. Εάν δηλαδή μετά την ακύρωση, δικαιούται η τράπεζα να ζητήσει αμοιβή για την χρησιμοποίηση του κεφαλαίου αυτού από τον καταναλωτή. Η συλλογιστική της τράπεζας ενώπιον του ΔΕΕ ήταν ως ακολούθως:
- αν οι επαγγελματίες δεν είχαν τη δυνατότητα να ζητήσουν αποζημίωση επιπλέον της επιστροφής του κεφαλαίου που χορηγήθηκε προς εκτέλεση της σύμβασης και, ενδεχομένως, της καταβολής τόκων υπερημερίας, οι καταναλωτές θα ελάμβαναν δάνειο «δωρεάν» ,
- η σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών θα απειλούνταν αν οι τράπεζες δεν είχαν τη δυνατότητα να ζητήσουν από τους καταναλωτές μια τέτοια αποζημίωση.
Υπενθυμίζουμε ότι στον τόπο μας ζήσαμε αναπομπές Νόμων που ψηφίστηκαν με το αιτιολογικό ότι παραβιάζουν το δικαίωμα άσκησης επικερδούς επαγγέλματος.
Την προσέγγιση και κατάληξη του ΔΕΕ στις πιο πάνω θέσεις αξίζει να την παραθέσουμε αυτούσια:
- σύμφωνα με την αρχή nemo auditur propriam turpitudinem allegans (ουδείς δύναται να επικαλεστεί προς όφελός του δική του παράνομη συμπεριφορά), δεν μπορεί να επιτραπεί να αντλεί ένας συμβαλλόμενος οικονομικά οφέλη από την παράνομη συμπεριφορά του ούτε να αποζημιώνεται αυτός για τις δυσμενείς συνέπειες που προκάλεσε η εν λόγω συμπεριφορά.
- Η τράπεζα δεν μπορεί να αποζημιωθεί για την απώλεια κέρδους ανάλογου προς εκείνο που προσδοκούσε να αποκομίσει από την εν λόγω σύμβαση η οποία ακυρώθηκε λόγω χρήσης καταχρηστικών ρητρών από αυτήν.
- δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι οι επαγγελματίες μπορούν να καταστρατηγούν τους σκοπούς που επιδιώκει η οδηγία 93/13 για λόγους διαφύλαξης της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Πράγματι, τα τραπεζικά ιδρύματα οφείλουν να οργανώνουν τις δραστηριότητές τους κατά τρόπο σύμφωνο προς την οδηγία.
Το ΔΕΕ κατέληξε ότι αντιτίθεται σε ερμηνεία του εθνικού δικαίου σύμφωνα με την οποία το πιστωτικό ίδρυμα έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον καταναλωτή αποζημίωση οποιουδήποτε ποσού πέραν της επιστροφής του κεφαλαίου που χορηγήθηκε προς εκτέλεση της σύμβασης, καθώς και της καταβολής των νόμιμων τόκων υπερημερίας από την ημερομηνία όχλησης.
Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε πως το παρόν έχει μόνο ενημερωτικό χαρακτήρα. Το προσωπικό μας είναι στη διάθεσή σας να σας παρέχει οποιανδήποτε νομική συμβουλή επιθυμείτε.
Τηλέφωνο επικοινωνίας 25353555
ηλεκτρονική διεύθυνση melaslaw@cytanet.com.cy
LinkedIn https://www.linkedin.com/company/76979728/admin/dashboard/